مقدمه ای بر رستوریشن های غیرمستقیم ، موضوع بیست و پنجمین اپیزود از پادکست مارتنزیت ( martensite ) می باشد که در دنتوکورس منتشر شده است.

پادکست مارتنزیت ( martensite ) متعلق به خانم دکتر کیانا شکفته، متخصص مواد دندانی میباشد.

تو این اپیزود به این موضوع پرداخته میشود که:

✔️ روش مستقیم، غیر مستقیم و نیمه مستقیم به چه معناست؟

✔️چه زمانی سراغ روش های غیرمستقیم می رویم؟

✔️چه تفاوتی در ترمینولوژی رستوریشن های غیرمستقیم وجود دارد؟

✔️از چه رنج متریالی برای روش غیر مستقیم میتوان استفاده نمود؟

فرم متنی این پادکست :

برای این کار یک کست فوری حالا یا با گچ یا حالا با مواد سیلیکونی ثبت بایت ساخته می­شه و رستوریشن کامپوزیتی روی این کست فوری تو همون جلسه تو مطب ساخته می­شه.

مثلا ما در ترمیم­های مستقیم اصطلاحی به­نام ترمیم calss V با کامپوزیت فلو داریم اما در رستوریشن­های غیرمستقیم اصطلاحات متفاوتی مثل اینله­ی سرامیک emax داریم که در ادامه می­خوایم راجع به این اصطلاحات باهم بیشتر صحبت بکنیم.

در ترمیم­های غیرمستقیم ما متریال­های متفاوت و متنوع­تری برای ساخت رستوریشن­ها در اختیار داریم.از فلز سرامیک­ها بگیرید تا مواد تمام سرامیکی مختلف مثل IPS,Emax,ZLS ها , زیرکونیاهای ترنسلوسنت که حالا زیبایی , زیرکونیا های معمولی یا اصلا حتی کامپوزیت­های غیرمستقیم و یا هیبرید متریال­ها.

سلام من کیانا شکفته هستم و این بیست و پنجمین اپیزود از پادکست مارتنزیت و یه جورایی  اولین اپیزود از فصل سوم پادکست هست که در مرداد ماه ۱۴۰۱ ضبط شده

تو پادکست مارتنزیت من هر ماه در مورد یکی از مواد دندانپزشکی اطلاعات کامل و ترجیحا بالینی می­دم تا فارغ از اینکه شما چقدر در موردش اطلاعات داشتین بتونید بهتر ماده دلخواهتون رو انتخاب کنید و با اون کار کنید تا در نهایت هر کدوم از ماه بتونیم دندانپزشک بهتری باشیم

موضوع این اپیزود در مورد رستوریشن های غیرمستقیم و تفاوت های روش مستقیم و غیرمستقیمه پس اگه دوست دارید در این مورد بیشتر بدونید با من همراه باشید.

همه ی ما دندانپزشکان احتمالا یک وظیفه و یک هدف مشترک داریم اول اینکه به بیماران آموزش بدیم تا از بروز پوسیدگی های دندانی پیشگیری بکنیم و در وهله­ی بعدی اگر که پوسیدگی­ای رخ داد اون رو تا حد لازم حذف کنیم و نسج از دست رفته رو با مواد مختلف جایگزین کنیم

حالا این جایگزینی بسته به عوامل کلینیکی مختلف می­تونه به سه تا روش انجام بشه : یا به روش مستقیم یا Direct یا به روش غیر مستقیم یا Indirect و یا به روش نیمه­مستقیم یا Semidirecct

در روش مستقیم در همون جلسه که دندان تراش داده میشه ماده ترمیمی جایگزین میشه و کل پروسه ساخت ترمیم و جایگزینی نسج از دست رفته داخل دهان انجام میشه

در روش غیر مستقیم معمولا تراش دندون توی یک جلسه انجام میشه اما تحویل ماده ترمیمی جایگزینش توی یک جلسه­ی دیگه انجام میشه همینطور پروسه ساخت ماده ترمیمی جایگزین خارج از دهان انجام میشه برای همین یک قالب یا یک اسکنی از تراش تهیه میشه و در محیط خارج از دهان که عمدتا لابراتوار هست ماده­ی مناسب بر روی مدل مشابه­سازی شده به حالت ایده­آل بازسازی میشه و بعد اون ترمیمی که تهیه شده در محیط دهان توسط حالا یه سری سمان های مناسب که راجع بهشون صحبت خواهیم کرد رویدندان تراش خورده چسبونده میشن به این روش می­گیم روش غیرمستقیم

یک روش هم داریم به اسم نیمه مستقیم یاSemidirect  بعضی جاها ممکنه ببینیم که میشه گفت که بین دو تا روش قبلیه

تو روش نیمه مستقیم تراش دندون و تحویل ماده ترمیمی توی یک جلسه انجام میشه معمولا اما ساخت حداقل یک بخشی از ماده ترمیمیمون خارج از حفره دهان انجام میشه برای این کار یک کست فوری حالا یا با گچ یا حالا با مواد سیلیکونی ثبت بایت ساخته می­شه و رستوریشن کامپوزیتی روی این کست فوری تو همون جلسه تو مطب ساخته می­شه و بعد هم تحویل به بیمار داده می­شه.

بیشتر بحث ما توی این اپیزود در رابطه با دو تا روش مستقیم و غیر مستقیمه اما نکاتی که می­گیم قطعا در مورد ترمیم های نیمه­مستقیم هم صدق می­کنه

اولین نکته­ای که بنظر من باید بهش توجه بکنیم اینه که در هر کیسی شرایط بیمار شرایط و توانایی خودمون کاست بنفیت هزینه­ها ما ممکنه که یکی از این روش ها رو برای کار انتخاب کنیم مهم اینه که مزایا و معایب هرکدوم از این روش ها رو بدونیم تا بتونیم توی کیس مناسب روش مناسب رو انتخاب بکنیم

روش مستقیم یه جورایی میشه گفت روش معمول ما هستشاما سوال اینجاست که چه زمانی من دندانپزشک به سمت غیرمستقیم میرم برای پاسخ به این سوال باید مزایا و معایب روش غیرمستقیم رو بیشتر بررسی کنیم

اولین نکته اینه که یا اولین مزیت روش غیرمستقیم بازسازی نسج بیشتری در زمان کوتاه تریه یعنی زمانی که نسج زیادی از دست رفته و بازسازیش توی دهان نیاز به زمان خیلی زیادی داره میشه از روش غیرمستقیم استفاده کرد

دومین مزیت روش غیرمستقیم اینه که بازسازی دندون برقراری هم کانتکت و هم اکلوژن در روش غیرمستقیم معمولا بهتر انجام میشه و زمانی که تعداد دندان هایی که نیاز به درمان دارند در یک فک یا مثلا مجاور هم زیاده میشه به سمت درمان­های غیرمستقیم رفت با  این کار هم توی زمان صرفه جویی میشه و هم دقت بازسازی کانتکت­ها و اکلوژن احتمالا بالاتر میره

سومین مزیت روش غیرمستقیم تنوع موادی هست که میشه از اونها برای بازسازی استفاده کرد رنج این مواد خیلی متنوعه از فلزسرامیک ها بگیرید تا انواع سرامیک های مختلف و کامپوزیت های غیرمستقیم و هیبرید متریال ها که خب راجع بهشون جلوتر بیشتر صحبت می­کنیم

نکته یا مزیت چهارم رستوریشن­های غیرمستقیم اینه که انواع مواد غیرمستقیم یا ذاتا خصوصیات مکانیکی بهتری دارن یا بخاطر شرایط ساختشون که حالا در لابراتوار با مثلا فشار بالاتر یا تحت شرایط خاصی ساخته می­شن معمولا خصوصیات فیزیکی و مکانیکی بهتری دارن که باعث میشه طول عمر بهتری نسبت به رستوریشن های مستقیم داشته باشن و یا مثلا در مورد متریال های کامپوزیتی خب انجام غیرمستقیم ترمیم کامپوزیتی سبب کنترل بهتر استرس های ناشیاز پلیمرزاسیون میشه که خب بحثش خیلی مفصله قبلا هم تو کامپوزیت ها راجع بهش صحبت کردیم

اما خب ممکنه سوالی که براتون پیش بیاد اینه که پس اگه انقدر انجام کار غیرمستقیم مزیت داره چرا همه­ی دندون­ها رو ما نمی­آیم غیر مستقیم کار بکنیم؟

خب درمان های غیرمستقیم معایبی هم داره

اول از همه اینکه تعداد جلساتی که بیمار باید مراجعه داشته باشه معمولا در روش های غیرمستقیم بیشتره و بیمار باید حتما آگاه باشه از اینکه مثلا برای درمان غیرمستقیم ممکنه که چندین جلسه نیاز به رفت و آمد داشته باشه

دوم اینکه هزینه­ای که برای درمان های غیرمستقیم میشه معمولا از درمان های مستقیم بالاتر هستش

تو بعضی از رفرنس­ها گفته میشه که تراش نسج دندان برای رستوریشن های غیرمستقیم بیشتره که بنظرم حالا این جمله قابل بحثه و خیلی به کیس و نوع ماده ی جایگزینش بستگی داره و الان این جمله کاملا صدق نمیکنه و بنابراین اولین نکته ای که باید بهش توجه بکنیم اینه که چه زمانی سراغ ترمیم های مستقیم بریم و چه زمانی سراغ ترمیم های غیرمستقیم خواهیم رفت

بنابراین ما با توجه به بحث زمان و هزینه ابتدا می­ریم سراغ ترمیم های مستقیم اما توی یه سری مواردی مثلا مثل وقتی که نسج از دست­رفته­ی دندان زیاد باشه یا ببینیم که بازسازی نسج دندان داخل دهان اون کیفیتی که مورد نظر ما هست رو از لحاظ کانتکت از لحاظ اکلوژن و اینها بهمون نمیده یا مثلا زمانی که میخوایم از یک سری متریال های خاص مثلا بیمار شرایط بالینی خاصی داره که ترجیح میدیم از متریال های Indirect استفاده بکنیم حالا مثلا بعضی از سرامیک ها یا حتی مثلا احساس می­کنیم که اگر حالت دایرکت توی این کیس کار بکنیم نمیتونیم استرس های ناشی از پلیمرزاسیون کامپوزیت رو به خوبی کنترل بکنیم و حالا خیلی نکات ریزی که احتمالا کلینیکی تر خواهد بود و خارج از بحث ما توی این پادکست هست و خب همکارای خوبم متخصص پروتز و ترمیمی در این زمینه میتونن بهتر نظر بدن در این جور مواقع ما میریم سراغ ترمیم های غیرمستقیم

دومین نکته ای که باید بهش توجه بکنیم اینه که ترمینولوژی هایی که ما مورد استفاده قرار میدیم و همینطور موادی که مورد استفاده قرار می­گیره در ترمیم های مستقیم و غیرمستقیم با هم متفاوته یعنی چی یعنی مثلا ما در ترمیم مستقیم در ترمیم­های مستقیم اصطلاحی به­نام ترمیم calss V با کامپوزیت فلو داریم اما در رستوریشن­های غیرمستقیم اصطلاحات متفاوتی مثل اینله­ی سرامیک emax داریم که در ادامه می­خوایم راجع به این اصطلاحات باهم بیشتر صحبت بکنیم

خب اولین تفاوت در ترمیم های مستقیم و غیرمستقیم ترمینولوژی­ ای که برای نامگذاری نوع ترمیم استفاده میشه همونطور که میدونید ما در ترمیم های مستقیم از زمان قدیم از لفظ مثلا ترمیم های class I class IIتا class V یا حالا گاها class VI استفاده میکردیم که بسته به اینکه نوع دندونمون چی بوده و درگیری تو کدوم سطوح بوده نامگذاری می­شده که شما قطعا بهتر از من باهاش آشنایید

اما در ترمیم های غیرمستقیم ما از ترمینولوژی های دیگه ای برای نامگذاری نوع رستوریشن استفاده می­کنیم که انواع مختلفی از رستوریشن ها رو مثل ونییر, انله, اینله ,اورله ,وونله ,روکش ,اندو کرون رو مثلا شامل میشه که یکی یکی میخوایم یه توضیح مختصر در موردش بدیم برای درک بهترش بهتره بنظرم عکسش رو هم ببینید که سعی می­کنم اگه فراموش نکنم بزارم براتون توی اینستاگرام

ونیر نوعی از رستوریشن غیرمستقیم هستش که معمولا فقط یک سطح باکال یا لبیال دندون رو درگیر میکنه میتونه برای دندون­های قدامی باشه یا برای دندون های خلفی هرچند در دندون­های قدامی حالا به علت ملاحظات زیبایی خب کاربرد بیشتری داره البته این رو هم بگم که در موارد خاصی گاهی فقط تو سطح پالاتال ونیر قرار می­گیره مثلا تو شرایطی برای بازسازی مسیر راهنمای قدامی یا بازسازی سطوح سایش یافته که خارج از بحث این اپیزود هستش

اینله نوعی از رستوریشن غیرمستقیم هست که داخل دندان قرار می­گیره و هیچکدوم از کاسپ­های دندان با رستوریشن بازسازی نمیشن

اما انله نوعی از رستوریشن غیرمستقیمه که برخلاف اینله یدونه یا چندتا از کاسپ­های دندان با ماده ترمیمی بازسازی میشن اما حواسمون باشه که معمولا همه­ی کاسپ­ها نیستن

نوع بعدی از رستوریشن های غیرمستقیم اورله هست که نوع گسترش یافته ای از انله میتونیم بگیم به حساب میاد از لحاظ حالا درگیری کاسپ­ها یا گسترشش به سطوح باکال و لینگوال اما در سطح باکال و لینوال دندان ما هنوز نسج سالم داریم و کاملا سطوح باکال و لینگوال با ماده ترمیمی پوشونده نمیشن

نوع بعدی که توی ایران خیلی استفاده نمیشه وونله هست که یه جورایی ترکیب اورله و ونیر به حساب میاد

روکش نوع بعدی از رستوریشن های غیرمستقیمه که هممون باهاش آشنایی داریم یک رستوریشن غیرمستقیمه که تمام کاسپ های دندون و تمام سطوح تا cej با ماده ترمیمی پوشونده شدن

نهایتا هم اندوکرون هست که میشه گفت نوعی اورله هستش که در دندانهای اندو شده برای گیر بیشتر رستوریشن به داخل فضای پالپ چمبر گسترش پیدا کرده

بنابراین انواع مختلفی رو ما از رستوریشن های غیرمستقیم ممکنه داشته لاشیم از ونیر گرفته تا اینله ,انله  ,اورله,  وونله ,روکش و اندوکرون

پس تا اینجا ما در ترمیم های مستقیم از عبارت هایی مثل ترمیم class V یا class IV استفاده می­کنیم اما در ترمیم های غیرمستقیم از یک سری عبارات دیگه مثل اینله, انله ,اورله, وونله ,روکش و اندوکرون و اینجور عبارت ها صحبت می­کنیم

حالا چرا من راجع به این ترمینولوژی ها توی این اپیزود صحبت کردم چون ممکنه که توی این اپیزود و حالا بیشتر توی اپیزود های بعدی از این الفاظ استفاده بکنم و هی بگم که مثلا یک بیماری با یک انله ی کامپوزیت غیرمستقیم مثلا میخواست براش انجام بشه و از این ترمینولوژی استفاده می­کنم بهتره که با این ترمینولوژی ها ِآشنا باشیم

خب راجع به ترمینولوژی ها باهم صحبت کردیم حالا بریم سراغ تفاوت متریال هایی که در این ترمیم ها وجود داره

در ترمیم های مستقیم انتخاب متریال ما تو دو تا دسته معمولا قرار می­گیره یا آمالگام بوده برای ترمیم های غیرزیبایی از قدیم و حالا برای بیمارانی که بهداشت نامتاسب داشتن یا اندیکاسیون های دیگه ای مثل اطفال که سرعت عمل برامون مهمه در شرایطی که ما نمیتونیم ترمیم های ایده­آ‌ل کامپوزیتی انجام بدیم می­ریم سراغ این ماده ترمیمی و یا دسته ی بعدی از متریال ها که تو ترمیم های مسستقیم میتونیم ازشون استفاده بکنیم مواد ترمیمی زیباییه که خود این مواد ترمیمی زیبایی انواع مختلفی دارن ممکنه کامپوزیتی باشه ممکنه کامپومر باشه ممکنه رزین مدیفاید گلس آینومر باشه و یا ممکنه گلس آینومر باشه که حالا اون چیزی که الان بیشتر از همه روتین هست کامپوزیت ها هستن

اما در ترمیم های غیرمستقیم ما متریال های خیلی متفاوت و متنوع تری رو برای ساخت رستوریشن ها در اختیار داریم در قدیم که حالا رستوریشن های تمام فلزی انتخاب بودن که دیگه در حال حاضر استفاده نمیشن گزینه ی بعدیشون رستوریشن های متال سرامیک بود که در حال حاضر هم گاها برای روکش ها استفاده میشن خیلی جاها هنوز دارن از روکش های فلز سرامیک استفاده میکنن

دسته ی بعدی از متریال هایی که میشه برای ساخت رستوریشن های غیرمستقیم استفاده کرد مواد تمام سرامیکی مختلفی هستند که وجود داره مثل ,IPSمثل ,emaxZLS,مثل ترنسلوسنت زیرکونیا ها ,مثل زیرکونیاهای معمولی و راجع به این متریال های تمام سرامیکی باز میشه خیلی صحبت کرد که چون اپیزود بعدی میخوایم راجع بهشون صحبت بکنیم اینجا دیگه خیلی بهشون نمیپردازم

دسته ی بعدی موادی که میشه برای رستوریشن غیرمستقیم استفاده کرد انواع مختلف کامپوزیت ها هستن که باز چون یک اپیزود جداگانه راجع بهش بود من دیگه اینجا راجع بهش صحبت نکردم و نهایتا هیبرید متریال ها که ترکیبی از کامپوزیت ها و سرامیک ها محسوب میشن که حالا من در اپیزود های مربوطه هر کدومشون رو مفصل تر سعی میکنم که توضیح بدم

اما نکته ای که اینجا برای من مهمه اینه که ما درک بین تفاوت در ترمینولوژی و مواد مورد استفاده تو تکنیک مستقیم و غیرمستقیم رو اینجا درک کنیم که توی اپیزود های بعدی راحت باشیم مثلا من چنتا مثال بزنم مثلا در نکنیک مستقیم ممکنه من بگم من برای یک بیماری یک ترمیم class III کامپوزیتی انجام دادم یا یک ترمیم class Vبا یک رزین مدیفاید گلس آینومر انحام دادم یا یک ترمیم class II آمالگامی برای یک بچه ی چهار ساله انجام دادم

اما تو تکنیک غیرمستقیم من دیگه میام میگم من برای بیمار یک ونیر با سرامیک فلدسپاتیک کار کردم یا یک انله سرامیک emax کار کردم یا یک اندوکرون ZLS کار کردم یا یک روکش PFM کار کردم

بنابراین درک این ترمینولوژی  و انواع مواد مصرفی توی ترمیم های مستقیم و غیرمستقیم برای ما خیلی حائز اهمیته

خب تو این اپیزود در مورد ترمیم های مستقیم و غیرمستقیم صحبت کردیم در مورد مزایا و معایبشون در مورد ترمینولوژی های متفاوتی که تو ترمیم های مستقیم و غیرمستقیم داریم و در مورد تنوع متریالی که توی ترمیم های غیرمستقیم و مستقیم میتونستیم انتخاب بکنیم که حالا راجع به جزئیاتش تو اپیزود های بعدی بیشتر باهم صحبت می­کنیم

امیدوارم این پادکست تا اینجای کار به دردتون خورده باشه و بتونه مقدمه ای برای آشنایی با رستوریشن های غیزمستقیم باشه

تو اپیزود های بعدی در مورد انواع مواد که برای رستوریشن های غیرمستقیم استفاده میشه با هم دیگه صحبت می­کنیم

خب قبل از اینکه این اپیزود رو تمام کنم دوست داشتم باهاتون صحبت کنم

احتمالا اکثرا میدونین اما حالا برای کسایی که نمیدونن خب من مدتی هست که کار تولید مواد دندانی رو با برند کبالت با دوست و همکار خوبم خانم دکتر هاشمیان شروع کردم بالا و پایین های زیادی داشتم داشتیم و خب الان دو ماه هست که محصولاتمون وارد بازار شده و محصولاتمون الان از دای آشکار ساز پوسیدگی ,ژل بندآورنده­ی خون, ژل هیدروفلوریک اسید, اسید اچ, بلیچینگ ,خمیر های کلسیم هیدروکساید, آرسی پرب و حالا یه سری مواد خاص دیگه که داره به سبدمون اضافه میشه هستش ما تمام سعیمون رو کردیم که هر کدوم از این موادمون رو شبیه بهترین برندی که خودمون یا حالا همکارای دیگه گفتن و تو بازار بوده و یا حتی نبوده طراحی بکنیم چون که من معتقدم هر برندی یک سری متریال هاش بهتره و یک سریش خب قطعا نه سعی کردیم بهترین ها رو از برند های مختلف در بیاریم و فرمولمون رو تا جایی که ممکنه به اونها نزدیک کنیم و از لحاظ کیفیت باهاشون رقابت کنیم

خلاصه یک بخشی از نبودن من توی این مدت برمیگرده به درگیریم توی تولد این برند که حالا من صمیمانه ممنون میشم اگر که از من و از این برند تازه تاسیس حمایت بکنید اگر استفاده کردید و راضی بودید برند رو به بقیه  همکاران معرفی کنید اگر مشکلی تو محصولات دیدید به شخص من یا به شرکت اطلاع بدید ما تمام تلاشمون رو برای رفعش و برای بهبود محصولات خواهیم کرد

یک دلیل دیگه که این اپیزود با تاخیر زیاد و با یک موضوع دیگه شروع شد مشکل شخصی خود من بود من از قبل از عید مادرم بیمار بودن سه فروردین یک ساعت بعد از اینکه داشتم رو محتوای اپیزود کار میکردم حالشون بد شد و بردیمشون بیمارستان و اونجا وارد کما شدن دو ماه در کما بودن و الان که من دارم این اپیزود رو ضبط میکنم دقیقا دو ماه و هفده روزه که فوت کردن و من هربار که پای محتوای پادکست نشستم تمام صحنه های اون روز برام مرور می­شد و واقعا نشستن دوباره پشت این میکروفون و شروع دوباره این کار برام خیلی خیلی سخت بود برای همین موضوع رو عوض کردم تا بتونم راحت تر این کار رو  ادامه بدم و خب علت تغییر موضوع هم همین بود در آخر هم میخوام تشکر کنم از حضور و صبوری همه شما 7000 نفری که حالا تو کانال تلگرام و اپلیکیشن پادکست من رو همراهی کردید از اینکه این مدت نبودم و اپیزودی نداشتم صبر کردین و بهم انرژی دادین که بتونم برگردم واقعا ازتون ممنونم نهایتا هم اینو بگم که به مناسبت انتشار بیست و پنجمین اپیزود پادکست مارتنزیت بعد از یک وقفه ی نسبتا طولانی شما میتونید با کد تخفیف مارتنزیت 25 که نشون دهنده ی اپیزود 25 مارتنزیته به مدت یک ماه از تاریخ انتشار پادکست ده درصد روی همه ی محصولات کبالت تخقیق بگیرید در صورتی که از سایت کبالت خرید بکنید

ببخشید که حرف زیاد زدم شب و روزتون خوش تنتون سلامت دلتون شاد لبتون خندون جیبتون پر پول به امید روز های کمی بهتر من هم همچنان با لش کردن میجنگم

منبع پادکست : کانال تلگرام پادکست مارتنزیت